Η
ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΙΡΗΝΑΙΟΥ
Το λεπτό ρώσικο παιχνίδι με Βαρθολομαίο και Παλαιστίνιους
Η πτώση
του Ειρηναίου επιτεύχθηκε χάρη στις συντονισμένες ενέργειες Ελλήνων και Παλαιστινίων
και ιδιαίτερα χάρη στη δραστήρια διπλωματία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών
με πρωταγωνιστή τον υφυπουργό Σκανδαλάκη. Η ελληνική κυβέρνηση και η παλαιστινιακή
αρχή ενέργησαν στα πλαίσια της συμμαχίας τους με τη Μόσχα που προσπαθεί καιρό
τώρα να βάλει πόδι στην περιοχή.
Το τελειωτικό χτύπημα στον Ειρηναίο δεν το έδωσε ούτε ο Σκανδαλάκης, ούτε ο
Αμπάς, αλλά ο μοιραίος Βαρθολομαίος ο οποίος σήκωσε τελικά το μπαλάκι που του
πέταξαν στην αυλή του πιστεύοντας ότι θα κερδίσει ισχύ στην επόμενη μέρα της
διαδοχής. Από τη στιγμή που ο Βαρθολομαίος βγήκε μπροστά, όλοι οι άλλοι έκαναν
πίσω και ξαφνικά οι παλαιστίνιοι εμφανίστηκαν οι πιο θερμοί υποστηρικτές του
Ειρηναίου. Το παράδοξο αυτό έχει την εξήγησή του: Ο Ειρηναίος έχει ακόμη
κάποια δύναμη στα χέρια του που δεν μπόρεσαν να του την αφαιρέσουν. Πρόκειται
για τους καθοριστικούς ψήφους των ιερέων που πρόσκεινται στον Ειρηναίο και θα
κληθούν να ψηφίσουν για τον διάδοχο. Αυτούς τους ψήφους θέλει να προσεταιριστεί
η ρώσικη πλευρά ενάντια στην υποψηφιότητα που θα στηριχθεί από το οικουμενικό
πατριαρχείο. Γι’ αυτό τώρα οι φίλοι της Ρωσίας στην παλαιστινιακή αρχή
ανέλαβαν τον προσεταιρισμό του θύματός τους, ενώ η ίδια η Ρωσία συνεχίζει να
χτυπάει το θύμα ως την τελική του πτώση, αλλά βάζοντας άλλους μπροστά.
Στην υπόθεση Ειρηναίου
αναπτύχθηκε ένα τόσο πολύπλοκο σχέδιο που μόνο η ρώσικη διπλωματία θα μπορούσε
να το έχει οργανώσει. Πρώτη ξεκίνησε η Ελλάδα την επίθεση και στη συνέχεια ακολούθησε
ένα ντόμινο το οποίο δεν θα ήταν δυνατό χωρίς έναν ρωσόφιλο όπως ο Αμπάς στην
ηγεσία της παλαιστινιακής αρχής. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως η επίθεση εκδηλώθηκε
σχεδόν αμέσως μετά το θάνατο του εθνικιστή παλαιστίνιο ηγέτη Αραφάτ. Μεταξύ
Ειρηναίου και Αραφάτ υπήρχε πάντα καλή σχέση και μάλιστα αυτός ήταν ένας από
τους λόγους που το Ισραήλ καθυστέρησε τρία χρόνια να αναγνωρίσει την εκλογή
του ως πατριάρχη. Ο Ειρηναίος σαν έλληνας εθνικιστής μόλις εκλέχτηκε διακήρυξε
την πρόθεσή του να διαφυλάξει τις μεγάλες εκτάσεις που έχει το πατριαρχείο στην
περιοχή και μάλιστα ακύρωσε προηγούμενες συμφωνίες με το Ισραήλ που είχε κάνει
ο προκάτοχος του Διόδωρος με αποτέλεσμα να καταδικαστεί από τα δικαστήρια του
Ισραήλ σε τεράστιες αποζημιώσεις! Δεν είχε λοιπόν λόγους η παλαιστινιακή αρχή
να χαλάσει αυτή τη σχέση. Η σχετικά όμως ανεξάρτητη στάση του Ειρηναίου εκτός
από το Ισραήλ είχε δυσαρεστήσει και τη Ρωσία, δυσαρέσκεια που μεγάλωσε όταν
ο Ειρηναίος στήριξε τον Βαρθολομαίο στη σύγκρουση με τον Χριστόδουλο για το
ζήτημα των Νέων Χωρών. Ο ευνοούμενος της Ρωσίας στα Ιεροσόλυμα Τιμόθεος Βόστρων
μετά την εκλογή του Ειρηναίου εξάντλησε όλα τα μέσα για να τον ρίξει από δικαστικές
προσφυγές μέχρι απόπειρα δολοφονίας. Ωστόσο τίποτα από όλα αυτά δεν στέφθηκε
με επιτυχία. Τα πράγματα δυσκόλεψαν για τη Ρωσία όταν το Ισραήλ τελικά αναγνώρισε
τον Ειρηναίο το 2004.
Τα βασικά του στοιχεία εναντίον του Ειρηναίου, ο Τιμόθεος Βόστρων τα πήρε από
τους Βαβύλη και Τριανταφυλλάκη, δηλαδή την ομάδα που είχε στείλει ο Χριστόδουλος
στα Ιεροσόλυμα για να “υποστηρίξουν” τον Ειρηναίο. Το δίδυμο κυκλοφόρησε άσεμνες
φωτογραφίες του Τιμόθεου γεγονός το οποίο αυτός επικαλέστηκε στα δικαστήρια
για να καταγγείλει νόθευση της προεκλογικής εκστρατείας. Μάλιστα, χρησιμοποίησε
τον Βαβύλη, που ξαφνικά μεταστράφηκε, σα μάρτυρα του! Οι απεσταλμένοι του Χριστόδουλου
λειτούργησαν τελικά σαν προβοκάτορες και τελικά σαν πυροκροτητής στα θεμέλια
του θρόνου. Η βόμβα έσκασε μετά την άνοδο του Αμπάς στην παλαιστινιακή ηγεσία.
Με έλληνες και παλαιστίνιους στο πλευρό της ήταν πιο εύκολο για τη Ρωσία να
πετύχει τους στόχους της.
Έτσι στις αρχές του 2005 το επίκεντρο της περίφημης ελληνικής εκκλησιαστικής
“κάθαρσης” πήδησε τα σύνορα και μπήκε στην αυλή του πατριαρχείου Ιεροσολύμων.
Το δίδυμο Βαβύλη- Τριανταφυλλάκη ξεφόρτωσε όλες τις σκοτεινές υποθέσεις που
κουβαλούσε στις πλάτες του στον Ειρηναίο, ενώ ο Χριστόδουλος έμεινε βολικά κρυμμένος
αφού καλύφθηκε πλήρως από το ελληνικό τετρακομματικό καθεστώς. Η συμμετοχή της
ελληνικής πλευράς στο σχέδιο συμπληρώθηκε με τη φοβερή κατηγορία που εξαπέλυσε
ενάντια στον Ειρηναίο η παλαιστινιακή αρχή ότι ξεπούλησε μεγάλα κομμάτια γης
του πατριαρχείου στους Ισραηλινούς διακυβεύοντας τα συμφέροντα των παλαιστινίων
που διεκδικούν τα Ιεροσόλυμα για πρωτεύουσα του κράτους τους. Στοιχεία δεν υπήρχαν,
αλλά με τη λάσπη που είχε πέσει από την Ελλάδα και με δεδομένο ότι η ελληνική
κυβέρνηση και ο Χριστόδουλος δεν στήριξαν τον Ειρηναίο ήταν πιο εύκολο να πιάσει
η ανυποστήρικτη κατηγορία. Ο Ειρηναίος στιγματίστηκε σαν ύποπτος εσχάτης προδοσίας
για τους Παλαιστίνιους. Η Ελλάδα τον κάλεσε να αποδείξει ότι δεν είχε πουλήσει
γη! Έστειλε μάλιστα επιτροπή στα Ιεροσόλυμα για να μελετήσει τα στοιχεία που
αποδείκνυαν ότι δεν είχε γίνει το έγκλημα, όπως κατέληξε και και η ίδια η επιτροπή
. Στο μεταξύ οι Παλαιστίνιοι ενημέρωσαν για τους ισχυρισμούς τους την Ιορδανία,
εγγυήτρια για τη λειτουργία του ορθόδοξου πατριαρχείου χώρα, και απαίτησαν από
το Ισραήλ και την Ιορδανία να άρουν την εμπιστοσύνη τους στον Ειρηναίο.
Θεωρητικά η Ελλάδα δεν είχε λόγο να εμπλακεί με τέτοιο ενθουσιασμό σε μια παλαιστινιακή
υπόθεση για να καρατομήσει έναν έλληνα πατριάρχη. Η στάση του υπουργείου Εξωτερικών
αμφισβητήθηκε από τους εθνικιστές και η αμφισβήτηση έγινε πιο έντονη όταν οι
Παλαιστίνιοι πρόβαλαν το παλιό αίτημά τους της αραβοποίησης του ελληνικού μέχρι
σήμερα πατριαρχείου. Μάλιστα, ήταν φανερή και η εμπλοκή της ρώσικης πλευράς
στην υπόθεση από τη στιγμή που στα τηλεοπτικά παράθυρα έβγαινε διαρκώς ο Τιμόθεος
Βόστρων ή κάποιος εκπρόσωπος του για να αντιμετωπίσει τον Κούγια που είχε αναλάβει
την εκπροσώπηση του Ειρηναίου, γεγονός που δημιούργησε ακόμα μεγαλύτερες υπόνοιες
για την ελληνική εξωτερική πολιτική στο θέμα.
Οι Παλαιστίνιοι φρόντισαν να κάνουν τότε μία δήλωση ότι στηρίζουν τον ελληνικό
χαρακτήρα του πατριαρχείου. Έτσι διευκολύνθηκαν τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης
με πιο μαχητικό τον ΣΥΝ να ζητήσουν την άμεση καθαίρεση του Ειρηναίου ενώ η
κυβέρνηση δήλωσε το ίδιο με άλλο τρόπο, δηλαδή ότι προέχουν οι θεσμοί και όχι
τα πρόσωπα, που σήμαινε ότι για να σωθεί ο θεσμός του πατριαρχείου έπρεπε να
φύγει ο Ειρηναίος. Σε όλη αυτή την περίοδο ο διπρόσωπος Καραμανλής άφηνε τον
υφυπουργό Εξωτερικών Σκανδαλάκη να βγαίνει μπροστά ακολουθώντας την αγαπημένη
του μέθοδο να κρύβεται πίσω από τους υπουργούς του.
Το Πάσχα ο Πούτιν επισκέφθηκε τα Ιεροσόλυμα. Φρόντισε η παρέμβασή του να είναι
όσο το δυνατόν διακριτική για να καθησυχάσει τον Βαρθολομαίο και τους Ισραηλινούς.
Ωστόσο η παρουσία του εκεί ήταν μία υπενθύμιση ότι στην περιοχή υπάρχουν ρώσικα
συμφέροντα που συνδέονται με την παρουσία μίας ισχυρής μειοψηφίας ρώσων ορθοδόξων
και ότι σε οποιονδήποτε χειρισμό πρέπει να ληφθεί υπόψη η ρώσικη πλευρά. Συναντήθηκε
με τον τοποτηρητή της ρωσικής ιεραποστολής, και στο βιβλίο επισκεπτών υπέγραψε
απευθυνόμενος στους “Φύλακες της Ορθόδοξης πίστης και των συμφερόντων του
ρωσικού κράτους στην Αγία Γη” (Ελευθεροτυπία, 29/4/2005). Ανάμεσα στους
ρωσο-εβραίους του Ισραήλ συγκαταλέγεται και ο υπουργός Σαράνσκι αρμόδιος για
τα θρησκευτικά ζητήματα που είναι ο πιο εχθρικός απέναντι στον Ειρηναίο μέσα
στην ισραηλινή κυβέρνηση.
Στο μεταξύ ο Ειρηναίος εξασφάλισε την ανοχή του Ισραήλ και της Ιορδανίας κερδίζοντας
χρόνο για να καταρρίψει τις κατηγορίες των παλαιστινίων. Η άρνηση του να παραιτηθεί
είχε περιπλέξει τα πράγματα. Ο Σκανδαλάκης κατέφυγε αμέσως στην αυλή του Βαρθολομαίου
και άσκησε αφόρητες πιέσεις για να τον εξαναγκάσει να τελειώσει αυτός τον Ειρηναίο
με την υπόσχεση να στηρίξει η ελληνική πλευρά τον δικό του διάδοχο. Ο Βαρθολομαίος
δήλωσε ότι δεν θα αναμιχθεί όσο ο Ειρηναίος έχει τη στήριξη και την εμπιστοσύνη
της Συνόδου των Ιεροσολύμων.
Αυτό βέβαια ήταν
κάτι που μπορούσε να αλλάξει. Ο Σκανδαλάκης το φρόντισε: <<Πριν μεταβεί
στην Ιερουσαλήμ ο υφυπουργός Εξωτερικών, τα μέλη της Ιεράς Συνόδου δίσταζαν.
Όταν έφυγε, τρεις συνοδικοί ζήτησαν την παραίτηση του Ειρηναίου. Όταν η Ιορδανία
απαίτησε εξηγήσεις, οι τρεις έγιναν έξι και όταν ο υφυπουργός πήγε στο Φανάρι,
έγιναν οχτώ. Τώρα με το ενδιαφέρον που θα δείξει το Οικουμενικό Πατριαρχείο
ίσως οι οχτώ γίνουν δώδεκα και χάσει την πλειοψηφία”, αναφέρει αρμόδιος διπλωμάτης.
“Σε 20 μέρες πρέπει να έχουμε τελειώσει” λέει, έχοντας στο νου του το Πάσχα
που έρχεται>> (Ελευθεροτυπία, 10/4/2005). Στην Ιορδανία εκτός από
τον Σκανδαλάκη είχε πάει και αντιπροσωπεία της αντιπολίτευσης με πρώτο και καλύτερο
τον Τιμόθεο Βόστρων (Ελευθεροτυπία, 14/4/2005).
Ο Ειρηναίος για να απαντήσει στις διαρκείς κινήσεις και εκκλήσεις των “αντιφρονούντων”
ιεραρχών προς όλες τις πλευρές για την αποκήρυξή του, συγκάλεσε Σύνοδο με στόχο
την επιβολή ποινών σε όσους οργάνωναν όλη αυτή την αντίδραση. Εκτός από τον
Τιμόθεο Βόστρων που μπορούσε να λειτουργήσει μόνο εξωτερικά γιατί ο Ειρηναίος
τον είχε διώξει από τη Σύνοδο, πρωταγωνιστικό ρόλο στην ομάδα που εναντιώνεται
στον Ειρηναίο έχει ο Αρίσταρχος, φίλος των Παλαιστινίων και υποστηριζόμενος
από τον ΣΥΝ, ο πρώτος που κατάγγειλε ανοιχτά τον Ειρηναίο. Φάνηκε ότι οι “αντιφρονούντες”
δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον Ειρηναίο μέσα στη Σύνοδο, γι’ αυτό επιχείρησαν
να συγκεντρώσουν πραξικοπηματικά μία πλασματική πλειοψηφία ανατροπής. Εμπόδισαν
τη διεξαγωγή της Συνόδου κάνοντας αποχή οπότε δεν ήταν δυνατός ο σχηματισμός
απαρτίας. Στη συνέχεια άρχισαν να μαζεύουν υπογραφές εκτός Συνόδου σε κείμενο
αποκήρυξης του πατριάρχη με μία αμφισβητούμενης νομιμότητας διαδικασία για την
επιτυχία της οποίας ήταν κρίσιμος ο ρόλος του Οικουμενικού πατριαρχείου. Τελικά
το Φανάρι πήρε θέση κατά του Ειρηναίου και συμμετείχε στην πραξικοπηματική ανατροπή
προφανώς πιστεύοντας προφανώς την υπόσχεση του υπουργείου Εξωτερικών ότι θα
υποστηριχθεί ο δικός του διάδοχος την επόμενη μέρα.
Έτσι συγκεντρώθηκαν οι 12 υπογραφές δηλαδή τα 2/3 των συνοδικών που απαιτούνται
για την έκπτωση του πατριάρχη. Το ελληνικό υπουργείο εξωτερικών συντόνισε την
όλη διαδικασία. Μία ανάγλυφη εικόνα της “αυθόρμητης εξέγερσης” των συνοδικών
δίνει δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας: “Στην τελευταία πράξη του
θρίλερ που παίχτηκε το απόγευμα της Παρασκευής στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων πρωταγωνιστικό
ρόλο -πλην του αρμόδιου υφυπουργού, Παναγιώτη Σκανδαλάκη-έπαιξαν δύο ακόμη πρόσωπα:
ο διευθυντής του διπλωματικού του γραφείου, πρέσβης Κ. Κοψίδης, και η ελληνίδα
πρόξενος στην Ιερουσαλήμ, Ε. Σουρανή. Ο πρώτος έκανε τον δίαυλο της κυβέρνησης
με την Αγιοταφική Αδελφότητα και η πρόξενος, με την οποία ήταν σε συνεχή επαφή,
τους πληροφορούσε σχεδόν κάθε μία ώρα, και ακόμα συχνότερα, όταν ένα μέλος της
συνόδου προσετίθετο διά της υπογραφής του στους αντιφρονούντες. “Αλλοι δύο ακόμα,
πριν προλάβει ο Ειρηναίος να αλλάξει τη σύνοδο, και όλα θα τελειώσουν” ήταν
η χαρακτηριστική φράση που όλο αγωνία έβγαινε από τα χείλη τους την Παρασκευή
το μεσημέρι. “Τι έγινε με τον Ησύχιο; Υπέγραψε;” ρωτούσαν την πρόξενο. Την καταφατική
απάντηση για τον ιεράρχη, η οποία έπαιξε καταλυτικό ρόλο, την πήραν λίγα λεπτά
μετά τις πέντε το απόγευμα” (Ελευθεροτυπία,7/5/2005).
Μετά τη συλλογή των υπογραφών, οι “αντιφρονούντες” θεώρησαν έκπτωτο τον πατριάρχη
και διόρισαν τριμελή επιτροπή για τη διοίκηση του πατριαρχείου τον Καισαρείας
Βασίλειο, τον Πέτρας Κορνήλιο και τον Καπιτωλιάδος Ησύχιο, μέχρι τη διεξαγωγή
νέων εκλογών.
Ο Βαρθολομαίος, που είχε μπει πια δραστήρια στο παιχνίδι και μάλιστα πρωταγωνιστικά,
απέστειλε τριμελή επιτροπή στα Ιεροσόλυμα για να πείσει τον Ειρηναίο να παραιτηθεί
αναγνωρίζοντας στην πράξη το πραξικόπημα. Η τριμελής επιτροπή κάλεσε τον Ειρηναίο
να πάει στο Φανάρι για να συναντηθεί με τον Βαρθολομαίο και τον νέο πατριάρχη
Αλεξανδρείας Θεόδωρο Β΄. Να θυμίσουμε εδώ ότι ο Θεόδωρος αναδείχτηκε πατριάρχης
όταν ο προκάτοχος του σκοτώθηκε σε ένα αεροπορικό ατύχημα που αποδεικνύεται
όλο και πιο ύποπτο. Πρόκειται για τη γνωστή υπόθεση της πτώσης του Σινούκ.
Ο Ειρηναίος δεν δέχτηκε την πρόσκληση, αντίθετα κατάγγειλε τον Οικουμενικό πατριάρχη
αναγνωρίζοντας στο πρόσωπο του τον φυσικό αυτουργό της καθαίρεσής του. Αυτή
είναι η μαεστρία της ρώσικης διπλωματίας. Να βάζει τους αντιπάλους της να αλληλοσπαράσσονται
και η ίδια να εμφανίζεται σε δεύτερο πλάνο.
Από τους πρώτους πάντως που έσπευσαν να “αγκαλιάσουν” τους αγιοταφίτες κληρικούς
και να διαγράψουν ουσιαστικά από τα εκκλησιαστικά δίπτυχα τον Ειρηναίο ήταν
ο Αλέξιος Μόσχας (Ελευθεροτυπία, 15/5/2005).
Στο μεταξύ χρόνο ένας διαρκής πόλεμος εξελισσόταν ανάμεσα στον Ειρηναίο που
είχε περιοριστεί στην πατριαρχική κατοικία και στους “αντιφρονούντες” που έφτασαν
μέχρι και κατάληψη του χώρου του πατριαρχείου για να του εμποδίσουν την είσοδο
στην αίθουσα του θρόνου. Οι τηλεοπτικές εικόνες με τους ρασοφόρους να κρατάνε
τα κλειδιά και να ανταλλάσσουν “ψιλές” ήταν μοναδικές.
Μετά το πραξικόπημα
ο Βαρθολομαίος συγκάλεσε τη λεγόμενη “μείζονα και υπερτελή σύνοδο” δηλαδή τη
σύνοδο όλων των ορθοδόξων εκκλησιών για να αποφασίσει σχετικά με την τύχη του
Ειρηναίου. Σε αυτή τη σύνοδο ο Αλέξιος παρόλο που δεν αναγνωρίζει την οικουμενικότητα
του πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης έστειλε το δεξί του χέρι το γνωστό μητροπολίτη
Σμόλενσκ Κύριλλο, τον άνθρωπο που έρχεται σε επαφή με τον Χριστόδουλο εκ μέρους
της ρώσικης εκκλησίας, ο οποίος φτάνοντας στο Φανάρι δήλωσε : “Από τότε
που λάβαμε την επιστολή της Ιεράς Συνόδου (σ.σ.: του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων)
έχουμε πάψει να μνημονεύουμε προσωρινά τον Πατριάρχη και την Ιερά Σύνοδο” (Ελευθεροτυπία,
24/5/2005).
Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδας δεν πήρε καμία απολύτως απόφαση
σχετικά με το αν αναγνωρίζει τη νέα κατάσταση ή αν στηρίζει τον Ειρηναίο. Αντίθετα,
εξουσιοδότησε “εν λευκώ” τον Χριστόδουλο να ψηφίσει για λογαριασμό της. Εδώ
αποδεικνύεται η αξία που είχε η λεγόμενη “κάθαρση” που πραγματοποιήθηκε από
το καθεστώς στο εσωτερικό της εκκλησίας με το χτύπημα των εθνικιστών. Ο Χριστόδουλος
ακολουθώντας την τακτική Καραμανλή δεν είχε πάρει ανοιχτά θέση σε όλη τη διάρκεια
της κρίσης. Επίσης σε όλη αυτή την περίοδο ακολούθησε μία τακτική ύφεσης
στις σχέσεις του με το Φανάρι για να διευκολύνει την εξέλιξη της πτώσης του
Ειρηναίου. Το τραγικό λάθος του Βαρθολομαίου και μάλιστα η αχαριστία
του σε αυτή την υπόθεση φάνηκε όταν κατά τη διάρκεια της συνόδου ο Ειρηναίος
ζήτησε “συγνώμη” από τον Χριστόδουλο για τη θέση που είχε πάρει εναντίον του
και υπέρ του Οικουμενικού πατριαρχείου στη σύγκρουση για τις Νέες Χώρες. Αυτή
η συγνώμη της τελευταίας στιγμής δεν εμπόδισε βέβαια τον Χριστόδουλο να ψηφίσει
κατά του Ειρηναίου μαζί με τον Κύριλλο Σμόλενσκ.
Η σύνοδος τελικά αποφάσισε να “διαγράψει τον Ειρηναίο από τα εκκλησιαστικά δίπτυχα”,
ποινή που σήμαινε ουσιαστικά την έκπτωσή του αφού του αφαιρούσε την αναγνώριση
ως πατριάρχη Ιεροσολύμων. Αυτή η απόφαση είχε όλα τα χαρακτηριστικά της πραξικοπηματικής
κάθαρσης, αφού δεν επικαλείται κάποιο θρησκευτικό παράπτωμα που συνεπάγεται
την έκπτωση και καθαίρεση, αλλά την “απώλεια της έξωθεν καλής μαρτυρίας”. Επτά
από τους εκπροσώπους των Ορθοδόξων Εκκλησιών ψήφισαν υπέρ της ποινής, τρεις
δήλωσαν τη στήριξή τους στον Ειρηναίο, ενώ στη Σύνοδο δεν παρουσιάστηκαν οι
εκπρόσωποι άλλων τριών Ορθόδοξων Εκκλησιών (Σερβίας, Βουλγαρίας και Τσεχικών
Χωρών, και Σλοβακίας). Ο μητροπολίτης Πολωνίας Σάββας, δήλωσε ότι θα συνεχίσει
να μνημονεύει τον Ειρηναίο. Φαίνεται ότι παρόλο που πήρε την πλειοψηφία, ο Βαρθολομαίος
δεν έπεισε και αυτή η κίνηση πέρα από όλες τις άλλες συνέπειες θα του στερήσει
την απήχηση και το κύρος του στις ελληνορθόδοξες εκκλησίες, ενώ θα τον κάνει
ακόμα πιο τρωτό στην πίεση του πατριαρχείου Μόσχας που προοιωνίζεται θυελλώδης.
Μετά το τέλος της Συνόδου ο Βαρθολομαίος δήλωσε ικανοποιημένος για την “κάθαρση”:
“Όταν είναι ανάγκη και τις εγχειρήσεις και στα νοσοκομεία, παίρνει κανείς
το νυστέρι και καθαρίζει το απόστημα. Δεν λέγω ότι ο Πατριάρχης ήταν απόστημα
φυσικά, προς Θεού, αλλά έκανε λάθη τα οποία έστρεψαν όλους τους συνεργάτες του
εναντίον του. Έμεινε με ελάχιστους ανθρώπους και δεν μπορούσε πλέον να λειτουργήσει
ομαλά και κανονικά το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων σε μια τόσο ευαίσθητη περιοχή”
(Ελευθεροτυπία, 26/5/2005). Το κακό για το Βαρθολομαίο είναι ότι δεν έκανε
εγχείριση σε κάποιον τρίτο αλλά διέπραξε αυτό-ακρωτηριασμό. Ο Ειρηναίος δεν
αναγνώρισε την απόφαση.
Το επόμενο βήμα ήταν η η εκλογή ενός τοποτηρητή για τη διεξαγωγή των εκλογών.
Αυτή τη θέση την έδωσαν στον Κορνήλιο Πέτρας, δηλαδή στον Βαρθολομαίο ο οποίος
πρέπει μέχρι το τέλος να εμφανίζεται στα μάτια του Ειρηναίου αλλά και όλης της
ορθόδοξης εκκλησίας σαν υπεύθυνος για την πτώση του. Από την άλλη με αυτή την
κίνηση αφαίρεσαν από τον Κορνήλιο τη δυνατότητα να θέσει υποψηφιότητα. Πόσα
λίγα κατάλαβε από όλα αυτά ακόμα και ο ίδιος ο Ειρηναίος φάνηκε από το ότι έκανε
μήνυση στον Σκανδαλάκη προσωπικά για τις ενέργειες του εναντίον του και ζήτησε
ταυτόχρονα την παρέμβαση του Καραμανλή!
Όταν ωστόσο είχε
εξασφαλιστεί η πτώση του Ειρηναίου, ξαφνικά σημειώθηκε το φαινομενικά παράδοξο
οι Παλαιστίνιοι που πρώτοι την προκάλεσαν να την αμφισβητήσουν! Λίγο πριν τη
σύγκλιση της Μείζονος Συνόδου διέρρευσε από κύκλους του παλαιστίνιου πρωθυπουργού
Κορρέι, συμμάχου του Αμπάς ότι συμφέρει τους Παλαιστίνιους να παραμείνει ο Ειρηναίος
στο θρόνο! Η δικαιολόγηση αυτής της στροφής ήταν ότι ο Ειρηναίος… συνεργάζεται
με τους Παλαιστινίους για να ανακτήσουν τη γη τους! Διέρρευσε επίσης ότι το
πόρισμα της τριμελούς επιτροπής που είχε ορίσει η παλαιστινιακή αρχή για τη
διερεύνηση των πωλήσεων δεν καταλογίζει ευθύνες στον Ειρηναίο (που στο μεταξύ
είχε χάσει το θρόνο του). Τελικά, οι Παλαιστίνιοι που μέχρι τώρα διοργάνωναν
όλες τις συγκεντρώσεις ενάντια στον Ειρηναίο έξω από το πατριαρχείο, εμφανίστηκαν
να τον συνοδεύουν με τραγούδια στην πρώτη λειτουργία που έκανε μετά την ουσιαστική
καθαίρεση του από τη διορθόδοξη σύνοδο στη Ραμάλα! Η λειτουργία αυτή οδήγησε
και στην οριστική καθαίρεση του από τη Σύνοδο των Ιεροσολύμων που από “πρώην
πατριάρχη” τον έκανε “μοναχό”.
Από την παλαιστινιακή πλευρά ακούγονται κάποιες φήμες για σύγκρουση Αμπάς –
Κορρέι και ότι ο Αμπάς δεν εγκρίνει όλες αυτές τις κινήσεις. Φαίνεται όμως ότι
επίτηδες ο Αμπάς κρύβεται πίσω από τον Κορέι για να μην πάρει ο ίδιος την ευθύνη
για την αιφνίδια αλλαγή τακτικής που αποσκοπεί στον έλεγχο της διαδοχής του
Ειρηναίου από τους Παλαιστινίους, τους κατεξοχήν συμμάχους της Ρωσίας στον αραβικό
κόσμο μετά την άνοδο του Αμπάς στη ηγεσία τους. Ο λόγος είναι απλός: Ο Αμπάς
δεν εμφανίζεται καθόλου σα ρωσόφιλος στα μάτια του Ισραήλ και της Δύσης αλλά
σαν μετριοπαθής δυτικόφιλος. Άρα κάποιος άλλος πρέπει να χρεώνεται την ανατολική
και αντισραηλινή πολιτική του.
Ο ξαφνικός προσεταιρισμός του Ειρηναίου από τους Παλαιστίνιους έχει την εξής
εξήγηση: Στρέφεται άμεσα ενάντια στον Βαρθολομαίο. Οι Παλαιστίνιοι και από μόνοι
τους αλλά και κατ εντολή της Μόσχας δεν αναγνωρίζουν σαν τοποτηρητή τον άνθρωπο
του Βαρθολομαίου Κορνήλιο καθώς σε καμιά περίπτωση δεν είναι διατεθειμένοι αυτοί
σαν αντιδυτικοί να επιτρέψουν σε έναν δυτικόφιλο πατριάρχη σαν τον Βαρθολομαίο
να ελέγξει το πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Τελικός στόχος των Παλαιστινίων είναι
να εξουδετερώσουν τον Βαρθολομαίο. Αυτό το κάνουν σέρνοντας εναντίον του και
τον μισοπεθαμένο Ειρηναίο για να αναδείξουν ένα διάδοχο αρεστό στη Ρωσία (κάτι
που δεν μπορεί να το κάνει ανοιχτά η Ελλάδα). Η μεταστροφή των Παλαιστινίων
δεν είναι αληθινή υπέρ του Ειρηναίου, αλλά υπέρ του “πτώματος” του Ειρηναίου
και έχει σαν στόχο να ρίξουν οι ελάχιστοι εναπομείναντες συνοδικοί του Ειρηναίου
το βάρος τους υπέρ του “ρώσου” υποψηφίου και κατά του υποψήφιου του Βαρθολομαίου.
Αυτό φαίνεται και από το πώς αντιδρά απέναντί τους η Ελλάδα που πρωταγωνίστησε
στην καθαίρεση Ειρηναίου. Είναι απλά απαθής, που σημαίνει την ενδιαφέρει να
πάρει η Μόσχα το Πατριαρχείο και όχι το Φανάρι στο οποίο το είχε υποσχεθεί.
Ένας παλαιστίνιος αξιωματούχος δήλωσε κυνικά: “Εμείς ενδιαφερόμαστε να μη
χάσουμε τα εδάφη μας και οι Ισραηλινοί να προσαρτήσουν νέα εδάφη. Για την Ελλάδα
δεν είναι παρά ένα παιχνίδι “κυριαρχίας”” (Ελευθεροτυπία, 5/6/2005). Η
Ελλάδα όμως είχε την κυριαρχία και έκανε ότι μπορούσε για να τη χάσει και να
βάλει μέσα στο παιχνίδι τους Παλαιστίνιους και τελικά τους Ρώσους.
Ο τοποτηρητής Κορνήλιος έχει αναγνωριστεί μέχρι στιγμής μόνο από την Ιορδανία.
Θα πρέπει να αναγνωριστεί και από Ισραήλ και Παλαιστίνη για να διεξαχθεί νόμιμα
η εκλογική διαδικασία. Το Ισραήλ κρατάει γενικά επιφυλακτική στάση και δεν ξεκαθαρίζει
τη στάση του.
Ήδη έχει γίνει αποδεκτό ότι δεν θα πρέπει να συμμετέχουν ως υποψήφιοι πρόσωπα
που είχαν συνεργαστεί με τον Ειρηναίο στη διοίκηση και στην οικονομική διαχείριση.
Τρία πρόσωπα εμφανίζονται επικρατέστερα: Ο Αρίσταρχος Κωνσταντίνης ο οποίος
όπως είπαμε παραπάνω είναι αυτός που προτιμούν οι Παλαιστίνιοι και ο ΣΥΝ, ο
Θεόφιλος Γεράσων ο οποίος εμφανίζεται να πρόσκειται στον Βαρθολομαίο και ο Θεόφιλος
Θαβωρίου ο οποίος προέρχεται από το περιβάλλον Ειρηναίου και φαίνεται να έχει
την εύνοια της Δύσης και της ελληνικής κυβέρνησης (νομίζουμε υποκριτικά, το
ίδιο υποκριτικά όπως είχε υποστηρίξει και τον ίδιο τον Ειρηναίο).
Αυτή τη στιγμή επικρατεί μία ρευστή κατάσταση σύγχυσης και ανωμαλίας. Σε τέτοιες
καταστάσεις η Ρωσία θριαμβεύει, ειδικά αν τις έχει προκαλέσει η ίδια. Το πιθανότερο
είναι ότι οι εκλογές θα ξεκινήσουν μόνο όταν θα έχει εξασφαλίσει τους ευνοϊκούς
γι’ αυτή συσχετισμούς.
Η Ελλάδα από την άλλη έδειξε σε αυτή την υπόθεση τον πιο άθλιο και υποτακτικό
στους ρώσους ιμπεριαλιστές πρόσωπό της. Η κατρακύλα της ελληνικής εξωτερικής
πολιτικής όσο στην εξουσία βρίσκεται το τετρακομματικό σοσιαλφασιστικό μέτωπο
θα συνεχίζεται. Δεν θα τη σταματήσει βέβαια κανένας Ειρηναίος, και κανένας Καλλίνικος.
Μόνο οι δημοκράτες μπορούν να αντισταθούν με συνέπεια στο σημερινό σάπιο καθεστώς
και να εμποδίσουν την υποδούλωση της χώρας στο ρωσοκινέζικο νεοχιτλερικό άξονα.