ΝΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΜΕ ΤΗ ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΤΟΥ

Τον Ιούλιο ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Σουφλιάς έφερε στη Βουλή, στην οποία και ψηφίστηκε τελικά, μια τροπολογία που αφορούσε την εκτροπή του άνω ρου του ποταμού Αχελώου προς τη Θεσσαλία. Πρόκειται για μια ποσότητα νερού που αντιστοιχεί σύμφωνα με εκτιμήσεις (Βήμα, 30-7) στο 15-20% των νερών του ποταμού που χύνονται στη θάλασσα. Η εκτροπή αυτή θα συνοδεύεται και με μια σειρά από φράγματα στα οποία πρόκειται να γίνουν υδροηλεκτρικά εργοστάσια για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς καμιά μόλυνση για το περιβάλλον και το κυριότερο χωρίς καμιά εξάρτηση από το πετρέλαιο ή το ρωσικό φυσικό αέριο με το οποίο λειτουργούν μια σειρά εργοστάσια της ΔΕΗ και πολλές μεγάλες βιομηχανίες
Το έργο αν και εξαγγέλλονταν για χρόνια τόσο από την κυβέρνηση της ΝΔ όσο και από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, εν τούτοις προσέκρουε πάντα στο αντιαναπτυξιακό Συμβούλιο της Επικρατείας καθώς και στην υπονόμευσή του από τις αντιβιομηχανικές δυνάμεις μέσα στο ΠΑΣΟΚ. Το ΣτΕ επικαλούνταν πάντα κάποιους περιβαλλοντικούς όρους, μετά από προσφυγές είτε οικολόγων, είτε κάποιων δημάρχων της Αιτωλοακαρνανίας. Αρχηγός όλων αυτών που αντιδρούσαν στην εκτροπή ήταν ο Συνασπισμός ο οποίος μάλιστα δεν δίστασε να προσφύγει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσο του ευρωβουλευτή του Παπαγιαννάκη, η οποία και δεν χρηματοδότησε ποτέ γιαυτό το λόγο το έργο.

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Τα περιβαλλοντικά προβλήματα του Θεσσαλικού κάμπου είναι κυρίως αποτέλεσμα της κακής διαχείρισης του νερού, για την ακρίβεια της παντελούς απουσίας οποιασδήποτε διαχείρισης των υδάτινων πόρων του κάμπου. Αυτά τα προβλήματα προκλήθηκαν από ανεξέλεγκτες αντλήσεις νερού, συνεχώς αυξανόμενου βάθους (μεγαλύτερου των 400 μ.) για την άρδευση μεγάλων εκτάσεων υδροβόρων καλλιεργειών βαμβακιού. Όπως είναι γνωστό η σε τόσο μεγάλη έκταση αποκλειστική καλλιέργεια του βαμβακιού για χρόνια στον κάμπο που αδυνατίζει το έδαφος έχει να κάνει με τις επιδοτήσεις της EE (που λήγουν το 2013). Έχουν δει το φως της δημοσιότητας αρκετά σκάνδαλα για τον τρόπο που οι βαμβακοπαραγωγοί εξαπατούσαν την ΕΕ εισπράττοντας μεγαλύτερες επιδοτήσεις από όσες στην πραγματικότητα δικαιούταν. Θα θυμόμαστε ότι οι βαμβακοπαραγωγοί της Δράμας, κατά τη διάρκεια των τελευταίων κινητοποιήσεων των βαμβακοπαραγωγών, είχαν ανοιχτά κατηγορήσει τους βαμβακοπαραγωγούς της Θεσσαλίας (που καθοδηγούνται από το ψευτοΚΚΕ, μέσω των Πατάκη-Μπούτα) ότι κάνουν ατασθαλίες σχετικά με την παραγωγή του βαμβακιού και τις ποσοστώσεις (παράγουν παραπάνω από όσο πρέπει βαμβάκι), με αποτέλεσμα (όπως οι ίδιοι οι Δραμινοί ισχυρίστηκαν) να ζημιώνονται αυτοί που είναι τίμιοι στην παραγωγή τους αφού υπάρχει ένα όριο στον συνολικό όγκο των επιδοτήσεων που δίνονται από την ΕΕ σε κάθε χώρα!
Οι υπεραντλήσεις λοιπόν οδήγησαν στην πτώση του υδροφόρου ορίζοντα μειώνοντας έτσι την τροφοδοσία με νερό του Πηνειού, με αποτέλεσμα προβλήματα όχι μόνο στην άρδευση των καλλιεργειών αλλά και στην ύδρευση των πόλεων της Θεσσαλίας. Όταν η γεωργία στρέφεται σε καλλιέργειες που απαιτούν μεγάλες ποσότητες νερού πρέπει να γίνεται ορθολογική χρήση στην κατανάλωσή του (παρακολούθηση του υδρολογικού ισοζυγίου και της υδραυλικής δίαιτας του υδροφορέα κλπ) σύμφωνα με τις διεθνείς επιστημονικές πρακτικές που ακολουθούνται στις άλλες ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Θεσσαλία δεν έγινε ποτέ κάτι τέτοιο.
Ο Θεσσαλικός κάμπος θα λειτουργούσε υδρολογικά απρόσκοπτα εάν καλλιεργούνταν με καλλιέργειες που ταιριάζουν στις κλιματικές του συνθήκες και εάν η γη δεν ήταν κατακερματισμένη Η μεγάλη ιδιοκτησία ή διαφορετικά η συγκέντρωση του κεφαλαίου στη γεωργία έχει σαν αποτέλεσμα τη ορθολογικότερη χρήση των πόρων και τη μικρότερη δυνατή σπατάλη τους. Κατά συνέπεια και την εξοικονόμηση του νερού.

ΓΙΑΤΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΑΝ ΤΩΡΑ ΤΗΝ ΕΚΤΡΟΠΗ;

Το ερώτημα είναι γιατί τώρα αποφασίστηκε η εκτροπή. Πώς δηλαδή μετά από τόσα χρόνια αναβολών και ακυρώσεων από το Συμβούλιο της Επικρατείας, ο Σουφλιάς κατάρτισε ειδική τροπολογία μέσα σε ένα άλλο νομοσχέδιο, για την εκτροπή του Αχελώου την οποία και ψήφισαν όλα τα κόμματα με κάποιες όμως διαρροές στο καθένα από αυτά; Πώς οι οικολόγοι και ο Συνασπισμός δεν ξεσήκωσαν στεντόριες φωνές και δεν οργάνωσαν κανένα «κίνημα» από αυτά που σε άλλες περιπτώσεις έφταναν να έχουν και μερικές δεκάδες κόσμο για να ακυρώσουν την πιο μεγάλη επένδυση;
Τι έχει συμβεί στα αλήθεια; Έχει συμβεί το εξής:
Τον περασμένο Φεβρουάριο είχε επισκεφθεί την Αθήνα ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom Αλεξέι Μίλερ για συνομιλίες με τις ελληνικές αρχές. Τότε η ελληνική πλευρά έθεσε στους ρώσους το ζήτημα της παράτασης της προμήθειας φυσικού αερίου και πέραν του 2016, χρονιά που λήγει η τωρινή σύμβαση. Η Ρωσία δεν δίνει την παράταση για να μπορεί να κάνει εκβιασμούς στην Ελλάδα. Ο Αλεξέι Μίλερ είχε ωμά επισημάνει τότε «ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα αρκεί να λυθούν οι υφιστάμενες εκκρεμότητες». Οι ρώσοι βέβαια δεν έμειναν με σταυρωμένα τα χέρια στη συνέχεια. Έτσι: «Το αμέσως επόμενο διάστημα και ο Ρώσος πρέσβης, κ. Βντόβιν, με ομιλία του σε ανοικτή εκδήλωση, είχε εκφράσει τα «παράπονα» της ρωσικής κυβέρνησης, τόσο για το ότι δεν λύνονται οι εκκρεμότητες του παρελθόντος, όπως η κατασκευή 2 υδροηλεκτρικών σταθμών στον Αχελώο, που αποτελεί συμβατική δέσμευση της Ελλάδας έναντι της Ρωσίας, όσο και για το ότι οι ρωσικές εταιρείες αποθαρρύνονται να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς ανάληψης μεγάλων έργων.» (Ελευθεροτυπία, 29-8). Σύμφωνα με την Καθημερινή στις 3-9 και μια μέρα πριν την έναρξη των συνομιλιών με τον γκαγκεμπίτη Πούτιν τα πράγματα φαίνεται να ξεκαθαρίζουν ακόμη περισσότερο. «Στο πλαίσιο αυτό (οι Ρώσοι) φέρονται να έχουν εγείρει απαιτήσεις για απευθείας ανάθεση δύο υδροηλεκτρικών έργων στον Aχελώο και μιας ακόμη θερμοηλεκτρικής μονάδας στη Φλώρινα. Tα τρία έργα αποτελούν συμβατική υποχρέωση της Eλλάδας και δόθηκαν ως αντάλλαγμα στις καθυστερήσεις που εμφάνισε η χώρα στο έργο του φυσικού αερίου. Tα υδροηλεκτρικά του Aχελώου επανέρχονται με αφορμή την ενεργοποίηση του σχεδίου για εκτροπή, ενώ η δεύτερη μονάδα της Φλώρινας με αφορμή τον διαγωνισμό του υπουργείου Aνάπτυξης για το λιγνιτικό κοίτασμα στη Bεύη, που μπορεί να στηρίξει τη λειτουργία θερμοηλεκτρικού σταθμού». Να θυμίσουμε εδώ στους αναγνώστες μας ότι στη Φλώρινα οι Ρώσοι πήραν πάλι την κατασκευή πριν μερικά χρόνια και άλλου εργοστάσιου της ΔΕΗ χωρίς κανένας οικολόγος ή ο Συνασπισμός να αντιδράσουν παρόλο που αυτό προκαλεί σοβαρά προβλήματα στον υδροφόρο ορίζοντα και τις καλλιέργειες της περιοχής.

ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Στο βάθος η συνεχώς επιδεινούμενη κατάσταση στον κάμπο είναι το συνδυασμένο αποτέλεσμα δύο παραγόντων. Πρώτα, ο κατακερματισμός της ιδιοκτησίας της γης, δηλαδή η καθυστερημένη καπιταλιστική ανάπτυξη της γεωργίας και δεύτερο η κυριαρχία του σοσιαλφασισμού στους μικρομεσαίους και πλούσιους αγρότες της Θεσσαλίας που συνδέεται επίσης με τον πρώτο παράγοντα. Αυτό που δεν θέλουν με τίποτα οι σοσιαλφασίστες είναι η συγκέντρωση της παραγωγής είτε με την συνεταιριστικοποίηση είτε με την καπιταλιστική συγκεντροποίηση. Οι σοσιαλφασίστες δεν θέλουν ούτε εντατική, ούτε μεγάλη εκτατική καλλιέργεια. Πάνω απ όλα δεν θέλουν σύγχρονη επιστημονική καλλιέργεια, δεν θέλουν ανάπτυξη της γεωπονίας, δεν θέλουν βιοτεχνολογία, δεν θέλουν προχωρημένα μηχανικά και πληροφορικά συστήματα καλλιέργειας. Κλειδί για να πετύχουν αυτά είναι η μικρή κλίμακα παραγωγής.
Πράγματι, ο διαχωρισμός του κάμπου σε πολλές εντελώς ανεξάρτητες μεταξύ τους μικρές και μεσαίες καλλιέργειες εμποδίζει καίρια τη σύγχρονη μεγάλη μηχανοποιημένη και επιστημονική καλλιέργεια και την πραγματοποίηση οικονομιών κλίμακας. Αντίθετα, μεγάλη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, σπατάλη νερού, αλόγιστη χρήση λιπασμάτων, τεράστια προσωπική απασχόληση συνοδεύουν την παραγωγική δραστηριότητα της μικρής ιδιοκτησίας για να μπορεί να έχει μια στοιχειώδη απόδοση και να μπορεί να ζήσει ο ιδιοκτήτης της. Δηλαδή μεγάλο κόστος παραγωγής, μικρό κέρδος ανά στρέμμα και παραγωγή μη ανταγωνιστικών προϊόντων στην αγορά. Αυτή η κατασπατάληση ανθρώπινων και φυσικών πόρων, αυτή η καταστροφή της εργατικής δύναμης των ανθρώπων και του φυσικού περιβάλλοντος είναι το φυσιολογικό συνακόλουθο της μικρής παραγωγής. Να προσθέσομε επίσης εδώ ότι αυτή η για χρόνια μονοκαλλιέργεια στη Θεσσαλία του βαμβακιού έχει και σαν αποτέλεσμα να αδυνατίσει επίσης το έδαφος, γεγονός που φέρνει ακόμη μικρότερη παραγωγή και μεγαλύτερη κατασπατάληση άλλων πόρων για την εξισορρόπησή της, όπως για παράδειγμα μεγαλύτερες ποσότητες νερού για άδρευση.
Η πολιτική κυριαρχία του ψευτοΚΚΕ στους βαμβακοπαραγωγούς της Θεσσαλίας εμποδίζει την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων στον κάμπο και την συγκέντρωση του κεφαλαίου στη γεωργία. Το ψευτοΚΚΕ υπερασπίζεται με πάθος τη μικρή και μεσαία ατομική ιδιοκτησία στη γεωργία. Γιατί μόνο έτσι μπορεί να ελέγχει τους μικρομεσαίους παραγωγούς και να αντλεί από εκεί τη δύναμή του. Γι αυτό βλέπουμε να υπερασπίζεται με σθένος τα συμφέροντα των ιδιοκτητών γης και να ζητά συνέχεια επιδοτήσεις από την Ευρώπη για το βαμβάκι, ενώ αντίθετα δεν έβαλε ποτέ σε καμιά «κινητοποίηση» των αγροτών ζητήματα που έχουν να κάνουν με τους εργάτες γης, τα μεροκάματά τους, την ασφάλισή τους κλπ. Όχι μόνο αδιαφορεί για τη διαφθορά των αγροτών κυρίως με τις επιδοτήσεις, όπου δηλώνουν ψεύτικα στοιχεία για να παίρνουν όλο και περισσότερα χρήματα από τα κοινοτικά ταμεία, αλλά και από πάνω ντύνει αυτές τις απαιτήσεις με αντικαπιταλιστική δημαγωγία και δήθεν αριστερά λόγια. Το ψευτοΚΚΕ δεν έκανε, και ούτε θα κάνει ποτέ, πραγματικό κίνημα ενάντια στη διαφθορά της αγροτιάς. Ποτέ δεν θα βάλει πραγματικά ζήτημα για την προστασία του περιβάλλοντος. Το σοσιαλφασισμό δεν τον ενδιαφέρει το περιβάλλον. Ακριβέστερα κάνει πως ενδιαφέρεται γιαυτό μονάχα όταν εξυπηρετούνται έτσι τα πολιτικά του σχέδια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο εκσυγχρονισμός της Πετρόλα και η δημιουργία του εργοστάσιου χρυσού στη Χαλκιδική. Εκεί, με πρόσχημα την προστασία του περιβάλλοντος (και ενώ τα επιστημονικά στοιχεία και οι επιστημονικές μελέτες έδειχναν ότι με τις επενδύσεις αυτές προστατεύεται το περιβάλλον), εμπόδισαν τεράστιες επενδύσεις και οδήγησαν στην ανεργία χιλιάδες εργάτες. Στη Χαλκιδική ησύχασαν μόνο όταν τα μεταλλεία τα πήρε ο Μπομπολας.
Από την άποψη λοιπόν της υπεράσπισης των συμφερόντων της μικρομεσαίας αγροτιάς το κόμμα αυτό είναι υπέρ της εκτροπής των νερών του Αχελώου στον κάμπο. Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτησή του στο Ριζοσπάστη στις 7-7: «Οι Θεσσαλοί, πάντως, έχουν κάθε δικαίωμα να είναι επιφυλακτικοί, καθώς δεν είναι πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες που οι κυβερνώντες τους έχουν υποσχεθεί ότι το έργο θα προχωρήσει και τελικά ακόμη περιμένουν το νερό που θα ποτίσει τα διψασμένα χωράφια του κάμπου. Αν μάλιστα συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, το νερό του Αχελώου θα βρει τελικά την πλειοψηφία των αγροτών ξεκληρισμένους και τα χωράφια συγκεντρωμένα ξανά στα χέρια ελάχιστων μεγαλογαιοκτημόνων..». Βάζει δηλαδή και λίγο αντικαπιταλισμό για να συσπειρώσει τη μικρομεσαία αγροτιά και για να γίνει πιο πιστευτό. Μάλιστα σε μια κοινή ανακοίνωση των υποψηφίων δημάρχων των πρωτευουσών των νομών της Θεσσαλίας και των τεσσάρων υποψηφίων νομαρχών τονίζουν μεταξύ άλλων: «…Είμαστε κάθετα αντίθετοι σ’ αυτή τη λογική, (σσ. εννοούν να πληρώνει ο κάθε χρήστης του νερού από τον Αχελώο ένα αντίτιμο για τη χρήση του) θεωρώντας ότι το νερό είναι φυσικό, δημόσιο αγαθό και όχι εμπόρευμα και το δικαίωμα της χρήσης του πρέπει να παρέχεται δωρεάν στους δικαιούχους, από το κράτος». Δηλαδή φέρε μας κράτος τζάμπα νερό από τον Αχελώο ξοδεύοντας εκατομμύρια ευρώ από τον κρατικό κορβανά για να έχουμε εμείς να ποτίζουμε το βαμβάκι μας και να εισπράττουμε τις επιδοτήσεις μας από την Ευρώπη. Υποχρεώνουνε δηλαδή τον έρημο το φορολογούμενο από την Κίμωλο, για παράδειγμα, που δεν έχει νερό ούτε να πιει το καλοκαίρι, να πληρώνει το νερό που θα κατασπαταλά ο κνίτης αγρότης της Θεσσαλίας. Θαυμάσια λογική!
Εμείς πιστεύουμε ότι η εκτροπή του Αχελώου είναι ζωτική ανάγκη για το Θεσσαλικό κάμπο, για τους ανθρώπους και για την παραγωγή του. Όμως η χρήση του και η κατανάλωσή του πρέπει να ελέγχεται αυστηρά από το κράτος και ασφαλώς να μην είναι δωρεάν αφού αυτό το νερό δεν έπεσε από τον ουρανό στον κάμπο αλλά από την κατανάλωση ενός τεράστιου όγκου ανθρώπινης δουλειάς. Ούτε σπατάλη, ούτε ρύπανση. Είναι χαρακτηριστική, από την άποψη αυτή, η στάση των ψευτοΚΚΕ-Συνασπισμού αυτών των αντιευρωπαϊκών κομμάτων, στην άλλη τροπολογία του Σουφλιά που έχει να κάνει με την ευρωπαϊκή οδηγία για την διαχείριση των υδάτων και των λεκανών απορροής. Πρόκειται για μια οδηγία που έχει να κάνει όχι μόνο με την ορθολογική χρήση των νερών αλλά και με την ποιοτική προστασία τους. Η τροπολογία του Σουφλιά καθορίζει τον τρόπο κατάρτισης σχεδίων διαχείρισης των υδάτινων πόρων στις περιφέρειες. Αυτή τη σωστή οδηγία που θα βάλει ένα όριο στην κατασπατάληση νερού, ιδιαίτερα στη Θεσσαλία τα δύο αυτά αντιευρωπαϊκά κόμματα δεν την ψήφισαν.