που α­πο­τε­λεί ο­πωσ­δή­πο­τε τον πα­γκό­σμιο πρω­τα­θλη­τή της δια­φθο­ράς και της α­πά­της, αλ­λά και τη δυ­τική, πιο α­ντα­γω­νι­στι­κή στην πα­γκό­σμια α­γο­ρά και πιο τε­χνο­λο­γι­κά ε­ξε­λιγ­μέ­νη μο­νο­πω­λια­κή ε­πι­χεί­ρη­ση. Στην ου­σί­α ό­που υ­πάρ­χει κα­πι­τα­λι­στι­κός α­ντα­γω­νι­σμός υ­πάρ­χει και το κί­νη­τρο και η προ­ϋ­πό­θε­ση για α­πά­τη.

Το ι­στο­ρι­κό της υ­πό­θε­σης έ­χει ως ε­ξής: Θέ­λο­ντας να α­ντα­γω­νι­στεί την Toyota στην πα­γκό­σμια α­γο­ρά, η γερ­μα­νι­κή αυ­το­κι­νη­το­βιο­μη­χα­νί­α ε­πε­δί­ωξε να κα­τα­κτή­σει τις Η­ΠΑ με πε­τρε­λαιο­κί­νη­τα ο­χή­μα­τα που υ­πό­σχο­νται οι­κονο­μι­κό­τε­ρη κα­τα­νά­λω­ση, έ­χουν ό­μως έ­να ου­σιώ­δες μειο­νέ­κτη­μα: πα­ρά­γουν ψη­λά ε­πί­πε­δα ρύ­πων. Για να πε­ρά­σει λοι­πόν τα τε­στ α­τμο­σφαι­ρι­κής ρύ­παν­σης των Η­ΠΑ που εί­ναι αυ­στη­ρό­τε­ρα των ευ­ρω­πα­ϊ­κών, η διεύ­θυν­ση της αυ­το­κι­νη­τοβιο­μη­χα­νί­ας α­πο­φά­σι­σε να ε­γκα­τα­στή­σει έ­να κα­κό­βου­λο λο­γι­σμι­κό στους κι­νη­τή­ρες των ο­χη­μά­των της, το ο­ποί­ο θα αλ­λοί­ω­νε τις με­τρή­σεις. Κά­ποια στιγ­μή οι α­με­ρι­κά­νι­κοι έλεγ­χοι έ­γι­ναν α­κό­μα αυ­στη­ρό­τε­ροι και τό­τε οι μετρή­σεις χτύ­πη­σαν «κόκ­κι­νο». Κά­πως έ­τσι ξέ­σπα­σε το σκάν­δα­λο.      

Η προ­σφυ­γή σε τό­σο α­θέ­μι­τα μέ­σα α­ντα­γω­νι­σμού ή­ταν υ­πο­χρε­ω­τι­κή για έ­να μο­νο­πώ­λιο ό­πως η Volkswagen, που α­δυ­να­τεί να κα­τα­φύ­γει στη λύ­ση της συμ­βατι­κής αλ­λά πα­νά­κρι­βης α­ντιρ­ρυ­πα­ντι­κής τε­χνο­λο­γί­ας (BlueTec) προ­κει­μέ­νου να κερδί­σει την πρω­το­κα­θε­δρί­α στην πα­γκόσμια α­γο­ρά αυ­το­κι­νή­του. Αυ­τό δείχνει και τα ό­ρια του κα­πι­τα­λι­σμού ό­σον α­φο­ρά τη δυ­να­τό­τη­τα α­νά­πτυ­ξης των πα­ρα­γω­γι­κών δυ­νά­με­ων, της α­νά­πτυ­ξης των μέ­σων πα­ρα­γω­γής και των αν­θρώπων, της προ­στα­σί­ας του πε­ρι­βάλ­λο­ντος κτλ., δυ­νά­με­ων που θα α­πε­λευ­θε­ρώ­νονταν μό­νο μέ­σα α­πό μια κοι­νω­νι­κή ε­πα­νά­στα­ση.       

Α­πό την άλ­λη, σε κα­μί­α πε­ρί­πτω­ση δεν νο­μι­μο­ποιού­νται φω­νές σαν αυ­τές που ε­πι­κα­λού­νται το σκάν­δα­λο της VW για να δι­καιο­λο­γή­σουν τη δια­φθορά που υ­πάρ­χει στη χώ­ρα μας. Στον α­νε­πτυγ­μέ­νο γερ­μα­νι­κό (και γε­νι­κό­τε­ρα ευρω­πα­ϊ­κό) μο­νο­πω­λια­κό κα­πι­τα­λι­σμό η δια­φθο­ρά είναι αρ­ρώ­στια μιας ε­λίτ μο­νο­πω­λι­στών σε α­νώ­τα­το διευ­θυ­ντι­κό ε­πί­πε­δο και δεν περ­νά­ει ού­τε στις ε­κα­το­ντάδες χι­λιά­δες των ερ­γα­ζό­με­νων της μο­νο­πω­λια­κής ε­πι­χεί­ρη­σης, ού­τε σε ευ­ρύ­τε­ρα κοι­νω­νι­κά στρώ­μα­τα, ό­πως γί­νε­ται στις χώ­ρες με ι­σχυ­ρή αριθ­μη­τι­κά μι­κρο­α­στι­κή τά­ξη και μια ε­ξαι­ρε­τι­κά διε­φθαρ­μέ­νη άρ­χου­σα τά­ξη, ό­πως εί­ναι η ελ­λη­νι­κή. Για πα­ρά­δειγ­μα δεν υ­πάρ­χουν πολ­λοί για­τροί στη Γερ­μα­νί­α που να χρη­μα­τί­ζο­νται, πολ­λοί δη­μό­σιοι υ­πάλ­λη­λοι με α­δή­λω­τα ει­σοδή­μα­τα κτλ. Αυ­τό που συμ­βαί­νει ε­κεί εί­ναι μια  ε­πί­ση­μα κρα­τι­κά προ­στα­τευμέ­νη πρα­κτι­κή δω­ρο­δο­κί­ας και ε­ξα­πά­τη­σης α­πό πλευ­ράς μο­νο­πω­λί­ων ό­σον αφο­ρά μπίζ­νες στο ε­ξω­τε­ρικό και ι­διαί­τε­ρα στον τρί­το κό­σμο. Αυ­τό ι­σχύ­ει και για τη Γαλ­λί­α, την Αγ­γλί­α, την Ι­τα­λί­α α­κό­μα και τη Σου­η­δί­α, αλ­λά ε­λά­χιστα στις Η­ΠΑ που α­πα­γο­ρεύ­ουν στις δι­κές τους πο­λυε­θνι­κές ε­πι­χει­ρή­σεις να δί­νουν μί­ζες για να παίρ­νουν δου­λειές σε τρί­τες χώ­ρες για­τί ξέρουν ό­τι αυ­τή η πρα­κτι­κή δια­φθεί­ρει τε­λι­κά και τις ε­σω­τε­ρι­κές συ­ναλ­λα­γές και την κρα­τι­κή γρα­φειο­κρα­τί­α, πράγ­μα­τα που ο πιο α­νε­πτυγ­μέ­νος α­με­ρι­κά­νι­κος καπι­τα­λι­σμός θέ­λει να ε­μπο­δί­ζει. 

Έ­τσι φτά­σα­με στην πο­λύ­κρο­τη υ­πό­θε­ση των μι­ζών της Siemens, την υ­πό­θεση διαμόρ­φω­σης των τι­μών των φαρ­μά­κων με τη συμ­με­το­χή του χη­μι­κού κο­λοσσού BASF, και δε­κά­δες χι­λιά­δες άλ­λες υ­πο­θέ­σεις δια­φθο­ράς α­νά έ­τος στη Γερ­μανί­α, το 80% των ο­ποί­ων σύμ­φω­να με τον ε­λε­γκτι­κό γί­γα­ντα KPMG πα­ρα­μέ­νει μη κα­ταγε­γραμ­μέ­νο (International Herald Tribune, 15/2/07). Έ­τσι φτά­σα­με στο σκάν­δα­λο των εύ­φλε­κτων ρε­ζερ­βουάρ της Ford το ’78, ε­κεί­νο της α­πο­σύν­δε­σης με­τα­χει­ρι­σμέ­νων ο­δό­με­τρων της Chrysler και με­τα­πώ­λη­σής τους σαν και­νούρ­γιων στα ’87, των Ford-Firestone με τους ε­λατ­τω­ματι­κούς α­ε­ρό­σα­κους που προ­κά­λε­σε 271 θα­νά­τους στα τέ­λη της δε­κα­ε­τί­ας του ’90, στην περ­σι­νή υ­πό­θε­ση των πα­ρα­πλα­νη­τι­κών με­τρη­τών κα­τα­νά­λω­σης βεν­ζίνης α­πό τους κα­τα­σκευα­στές των Hyundai Motor και Kia Motors και πολ­λών άλ­λων πα­ρό­μοιων περι­στα­τι­κών (New York Times, 23/9).

 

Πρό­κει­ται για έ­ναν η­θι­κό ξε­πε­σμό που η α­πο­θέ­ω­σή του έ­γκει­ται α­κριβώς στην τέ­λεια α­ντί­θε­ση α­νά­με­σα στην ει­κό­να μιας α­ξιό­πι­στης κα­τα­σκευαστι­κά ε­πι­χεί­ρη­σης, που στο ε­πί­πε­δο της τε­χνο­λο­γι­κής προ­ό­δου και της κα­τασκευα­στι­κής ε­πι­μέ­λειας των ε­κα­το­ντά­δων χι­λιά­δων εργα­ζο­μέ­νων  εί­ναι αλη­θι­νή, και στην ει­κό­να ε­νός ε­ξαρ­τή­μα­τος τε­χνο­λο­γι­κής α­πά­της, ό­πως αυτό που πα­ρα­ποιεί τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα των με­τρή­σε­ων των ρύ­πων των καυ­σα­ε­ρί­ων το ο­ποί­ο έ­χει ει­σα­χθεί μέ­σα στα υ­πό­λοι­πα α­ξιό­πι­στα ε­ξαρ­τή­μα­τα για να θυμί­ζει ό­τι η ε­πι­χεί­ρη­ση εί­ναι στα χέ­ρια μιας κα­πι­τα­λι­στι­κής η­γε­σί­ας που κά­νει κά­θε έ­γκλη­μα και α­πά­τη για να ε­πι­κρα­τή­σει στον α­δυ­σώ­πη­το πα­γκό­σμιο α­ντα­γω­νι­σμό που τε­λι­κά κα­τα­στρέ­φει και την ποιό­τη­τα των προ­ϊ­ό­ντων και την ποιό­τη­τα ζω­ής των ά­με­σων πα­ρα­γω­γών αυ­τών των προ­ϊ­ό­ντων.